Zwaardmacht

Leidinggeven is het zwaard hanteren.

Ingepakt in een dikke deken lag het daar op de grond. Een zwaard. Een ontzagwekkend zwaard van ruim een meter lang. Klaar om dienst te doen.

Halverwege de studiedag met een MT kwam het moment om het zwaard te ontdoen van de deken. Wat doet het met je als je dit zwaard in handen hebt? Welke uitstraling heb je met dit zwaard?

Elke MT-lid kreeg het zwaard in handen. De één hield het onwennig vast. De ander wat bevreesd. Een derde hield het vast als een kind: een zwaard in rust. En bij elkeen ontstond ontzag. Ieder ervoer hoe het is om een zwaard in handen te hebben.

Ten slotte was het de beurt aan de directeur zelf. Ze nam verschillende houdingen aan en haar MT ervoer het verschil. Een opgeheven zwaard is anders dan een zwaard waarop je rust. En tegenover iemand met een zwaard staan is echt anders dan er achter kunnen verschuilen.

Wat kun je jezelf belemmeren om leiding te geven! De vrees om een ander aan te spreken op gedrag is vaak groot. En veelal voert dat terug op de vrees voor het zwaard.

Een eerste belemmering is de angst voor het zwaard zelf. “Ik wil niet autoritair overkomen. We moeten er toch over kunnen praten? Straks vinden ze met niet aardig… ” Het zwaard laten we dan liever gewoon liggen. Ingepakt en wel. Wat je je dan niet realiseert, is dat je als leidinggevende altíjd een zwaard in handen hebt. Jij ziet het wellicht niet. Maar de ander wel. Van jou wordt verwacht dat je knopen hakt. Met je zwaard.

Een tweede belemmering is het gebruik van het zwaard. Het zwaard vraagt zowel ontzag als ook gezag. Wanneer houd je het zichtbaar, maar laat je je beide handen erop rusten? Wanneer hef je het zwaard? In je linkerhand geeft het ruimte, met je rechterhand maak je ruimte. Dat vraagt om wijsheid en bewust zijn. En zelfrespect.

Het zwaard geeft gezag en het vereist ontzag. In de eerste plaats van degene die het zwaard vasthoudt. En wie geen vrees heeft voor het zwaard, kan beter geen zwaard worden gegeven.

Een aantal maanden later reflecteerde ik met de directie op het coachtraject. Wat heb je geleerd? De macht van het zwaard.